در دنیای امروز، میان پزشک و بیمار رابطه ای حقوقی برقررار است. بر اساس این رابطه، پزشک مکلف است در معالجه بیمار از تمامی استعدادها و قابلیت های خویش بهره بگیرد و چهارچوب قانونی را نیز فراموش نکند. گاه پیش می آید که پزشک آن گونه که باید و شاید به وظایف خویش عمل نمی کند و به صورت اتفاقی و غیر عادی، نتیجه ای متفاوت از حالت معمول حاصل می شود. در این موارد، موضوع خطا، تخلف، قصور یا تقصیر یا اشتباه پزشک مطرح می شود که پیامد حقوقی آن برای پزشک و بیمار متفاوت است. انتظار بیمار از پزشک، داشتن دقت و مهارت است. متاسفانه گاهی نبود این دو عامل سبب بروز حوادث و تشدید بیماری افراد و حتی فوت بیمار می شود. از چنین اتفاقاتی معمولا با عنوان “خطا و قصور پزشکی” یاد می شود، زیرا معمولا ماهیتی عمدی ندارند. در این باره هم قانون برای دفاع از بیمار راهکارهایی دارد که می خوانیم.

مسئولیت پزشک در اقداماتی که برای بهبود و درمان بیمار به عمل می‌آورد، یکی از موضوعاتی است که عموم مردم کمتر با آن آشنا هستند. در اغلب موارد، در زمان بروز مشکلات جدی و خطرناک و بیماری‌های اورژانسی، به علت فشار‌ها و استرس‌های موجود، افراد از مطالعه برگه‌ای که به عنوان رضایت‌نامه در اختیار آنها قرار می‌دهند، خودداری میورزند و آن را بدون مطالعه امضا می‌کنند و به همین دلیل، در صورت بروز مشکل‌، مدعی و شاکی می‌شوند.

همه نظام‌های حقوقی، مسئولیت پزشک را از منظر و جنبه‌ای بررسی کرده‌ و به راهی رفته‌اند؛ بعضیها آن را از جنبه قراردادی بررسی می‌کنند و بعضی دیگر، مسئولیت پزشک را قهری و تعهد پزشک به درمان را ناشی از حکم قانون و اخلاق می‌دانند.